اثر مقادیر و نحوه تقسیط کود نیتروژن بر شاخص های رشد و عملکرد برنج رقم خزر

به منظور ارزیابی تأثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن بر شاخص های رشد و روابط آنها با عملکرد دانه برنج رقم خزر، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 11 تیمار در 3 تکرار در سال زراعی 1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به اجرا گذاشته شد. مقادیر کود نیتروژن در سه سطح (10n، 20n و 30n کیلوگرم در هکتار) بر اساس محتوای کلروفیل بالغ ترین برگ که با استفاده از دستگاه کلروفیل متر دستی (spad-502) که در سه حد آستانه 36s، 38s و 40s اندازه گیری می شد،?به خاک افزوده شدند. نتایج نشان داد که به ترتیب در تیمار s38n30 (spad38+30 kgn) و s40n30 (spad40+30 kgn) که بالاترین مقدار کود نیتروژن (103 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) را دریافت کرده بودند، بالاترین شاخص سطح برگ (28/3 و 13/3 ) و سرعت رشد گیاه (86/29 و 34/29 گرم بر مترمربع در روز) و در تیمار s40n30 بالاترین دوام سطح برگ (86/1392 سانتی مترمربع در روز) بدست آمد. نتایج تجزیه رگرسیونی نشان داد که در مرحله گلدهی بین عملکرد دانه و سرعت رشد گیاه (**87/0= r2)، شاخص سطح برگ (**88/0= r2) و دوام سطح برگ (**76/0= r2) رابطه خطی و مثبتی وجود داشت. با توجه به اینکه بالاترین میزان عملکرد دانه و کارایی زراعی مصرف نیتروژن نیز در تیمار s40n30 مشاهده شد (به ترتیب 5955 کیلوگرم در هکتار و 5/23 کیلوگرم بر کیلوگرم)، به نظر می رسد که دلیل اصلی افزایش عملکرد دانه در این تیمار، بهبود شاخص های رشد (به ترتیب سرعت رشد گیاه، شاخص سطح برگ و دوام سطح برگ) و استفاده بهینه از کود نیتروژن مصرف شده بوده است. مصرف نوبتی(تقسیط شده) کود نیتروژن به مقدار مناسب و مطابق با نیاز گیاه، باعث جلوگیری از تلفات آن در برنج شده و به صرفه جویی در مصرف کود کمک خواهد کرد.